Toekomstbestendige polder Terschelling

Wat is er aan de hand?

In het landelijk gebied is klimaatadaptie dagelijks zichtbaar als grote uitdaging. Deze bestaat uit afnemende beschikbaarheid zoet water en toenemende verzilting, druk op de productiviteit van landbouw, op de drinkwaterproductie en als laatste maar niet minder belangrijk, de kwaliteit van natuur en landschap. Met name door de droge perioden van 2018, 2019 en 2020 is de noodzaak hoog voor handelingsperspectieven rondom klimaatadaptatie van landbouw. Naar aanleiding van observaties uit de praktijk van de melkveehouders, agrarische natuurverenigingen en natuurorganisaties in het poldergebied van Terschelling is er een urgentie om in deze tijden van klimaatverandering te komen tot nieuwe meer robuuste oplossingen die productie en natuurfunctie in stand houden.

Wat doet het project daaraan?

Het project bestaat uit het aanpakken van waargenomen verdroging en verzilting in de weidegronden in proeven. Dit wordt ondersteund door een analyse vanuit het hele watersysteem en haar gebruikers, op basis van monitoring, (grond)watermodellen en analyses van klimaatscenario’s. Naast dat er meer inzicht wordt gegeven hoe het water- en bodemsysteem werkt op Terschelling, wordt er expliciet kennis opgedaan, samen met de private partijen, over de kansen en effecten van de beproefde oplossingen op het landgebruik.  En daarmee over verdienmodellen (als incentive) voor lokale (agrarische) ondernemers en organisaties als onderdeel van een transitieproces. Samenwerking binnen een Living Lab setting met fysieke faciliteiten vormt de basis voor het ontwikkelen van een integrale en gedeelde visie, kennisdelen en het betrekken van bewoners, bezoekers, docenten en studenten.

Wat levert het project op?

Doel van het project is samen met lokale melkveehouders en betrokken organisaties (natuurorganisaties, waterschappen, lokale overheden en bedrijfsleven) tot integrale oplossingen te komen voor de verdroging en verzilting op Terschelling. Door een beter begrip van de fysische, biologische en socio-economische systemen van het weidelandschap en het eiland, en door het uitvoeren van veldproeven worden er zowel ecologisch als economisch haalbare handelingsperspectieven ontwikkeld samen met de betrokken partijen. Uiteindelijk moet de ontwikkelde praktische kennis de lokale melkveehouders helpen om hun bedrijfsvoering klimaatrobuust en -duurzaam te maken voor de toekomst op Terschelling. Daarnaast levert het project kansen voor nieuwe bedrijvigheid en opschaalbare kennis en ervaring rondom klimaatadaptatie op eilanden en in kustgebieden, nationaal en internationaal. 

Hoe pakken we het aan?

Onderzoekers van Deltares, Wageningen University Research en Hogeschool Van Hall Larenstein zorgen voor kennis van de systemen. Deze informatie wordt gedeeld en verrijkt door bijeenkomsten op Terschelling met alle stakeholders. Informatie van onderzoekers wordt aangevuld met lokale kennis, en belangen en wensen van de stakeholders. Samen met de stakeholders wordt gezocht naar geschikte maatregelen en proeflocaties. Zo werken we gezamenlijk, gebruikers, onderzoekers en andere belanghebbenden, aan innovatieve oplossingen voor de (eigen) leefomgeving.

Het onderzoek heeft twee verschillende subsidieverstrekkers. Het eerste deel is vooral gericht op de landbouw in de polder (PPS-subsidie). Het tweede deel is gericht op een meer integrale kijk op de gebruikers van het watersysteem. Het PPS-deel wordt eind 2024 afgerond, het Waddenfonds-deel wordt in het voorjaar van 2026 afgerond. De resultaten van het onderzoek zullen op deze website gepubliceerd worden.

Meer informatie?

Voor meer informatie kun je contact opnemen met projectleider Ineke Baan [email protected] of 058- 2846392.

Project website

Onderzoeker: Mindert de Vries

Looptijd project: 2022 - 2026
Projectpartners: Deltares, Wageningen Economic Research, ABT, Acacia Water, ANV Waddenvogels, DLF, Gemeente Terschelling, LTO-Noord, Melkveehouder C.G. Cupido, Provincie Fryslân, Staatsbosbeheer, Stichting De Zilte Smaak, Terschellinger Campinghouders Vereniging, Vitens, Vogelbescherming Nederland, Vogelwacht Terschelling, Wetterskip Fryslân.

Het project wordt financieel ondersteund door:

• de PPS-regeling van de Kennis- en Innovatieagenda Landbouw, Water, Voedsel;
• het Waddenfonds;
• Provincie Fryslân.