Bokashi, de bodem in ontwikkeling

Bokashi, de bodem in ontwikkeling is een onderzoeksproject van het lectoraat Duurzaam bodembeheer.

Wat is er aan de hand?

Voor een duurzame, toekomst bestendige melkveehouderij is het van belang om kringlopen zoveel mogelijk regionaal sluitend te maken. Tot nu toe wordt het maaisel afkomstig uit sloten en bermen veelal afgevoerd naar buiten de regio. Steeds meer melkveehouders zijn geïnteresseerd in dit materiaal om het op hun erf te verwerken tot compost of Bokashi. Bokashi is een organische meststof die na fermentatie van organisch reststromen ontstaat. De bereiding van Bokashi is vergelijkbaar met het ‘inkuilen’ van gras of mais in de veehouderij. Bokashi wordt toegepast om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren, maar het effect van Bokashi op productie en bodemkwaliteit is tot op heden onbekend.

Wat doet het project daaraan?

In 2018 zijn op vijf locaties in Friesland (vier op grasland en één op maisland) met verschillende grondsoorten strokenproeven aangelegd. De stroken werden jaarlijks bemest met (a) Bokashi en drijfmest (eventueel aangevuld met kunstmest), (b) alleen drijfmest (eventueel aangevuld met kunstmest) en (c) geen bemesting (controleveld 0-veld). Op deze stroken is jaarlijks de productie van gras en snijmaïs bepaald. En voorafgaand aan de proef en na drie jaar is de bodemkwaliteit bepaald.

Wat levert het project op?

Door het onderzoek hebben we meer inzicht gekregen in de bijdrage van Bokashi aan de opbouw van organische stof in de bodem, de ontwikkeling van de bodembiologie, nutriënten beschikbaarheid en de gewasproductie.

Enkele uitkomsten van het project waren dat op de grasland percelen de strook die bemest was met drijfmest en Bokashi een hogere grasopbrengst had in vergelijking met de strook die alleen met drijfmest was bemest. In alle stroken nam het organische stof in de bodem toe, ook in de perceel zonder bemesting waarschijnlijk door het ouder worden van het grasland.

Op de maislandpercelen was de gewasproductie op de strook die bemest werd met Bokashi en drijfmest lager dan de strook die alleen met drijfmest werd bemest. Het percentage organische stof nam juist iets toe op de met Bokashi bemeste strook, terwijl dit afnam op de met alleen drijfmest bemestte strook.

Lector/onderzoeker:  Emiel Elferink en Goaitske Iepema
Looptijd project:         2018 - 2021
Projectpartners:          Noardlike Fryske Wâlden, Gemeente Dantumadiel,
                                        Mulder Agro, Wetterskip Fryslân, Nordwin college