Wereldwaterdag bij HVHL: innovatie en actie in duurzaam waterbeheer

Wereldwaterdag bij HVHL: innovatie en actie in duurzaam waterbeheer

Terwijl de wereld zich opmaakt voor Wereldwaterdag, werkt Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL) door aan haar dagelijkse missie voor duurzaam waterbeheer. Met verschillende water-lectoraten, waaronder het lectoraat Nature Based River Management, maar ook met praktische studentenprojecten, zet HVHL zich in voor water-oplossingen die ook bijdragen aan biodiversiteit en klimaatadaptatie.

Een jaar geleden vertegenwoordigde Jantsje van Loon-Steensma, lector Nature Based River Management, HVHL op de VN 2023 Water Conferentie. Terugkijkend daarop en op de stappen die HVHL heeft gezet in het afgelopen jaar, onderstreept Van Loon-Steensma het belang van duurzame en op natuur gebaseerde oplossingen in het waterbeheer. Onder haar leiding voert HVHL projecten uit die variëren van een betere waterverdeling in de Rijn tot duurzaam beheer van kleine rivieren voor klimaatadaptatie. De vooruitgang in de sector is langzaam maar gestaag: “Het is alsof je een mammoettanker van koers probeert te veranderen; dat duurt gewoon heel lang. Maar we blijven werken aan onze stip op de horizon.”

Met innovaties werken aan duurzaam water

Studenten van HVHL dragen op hun manier bij aan een duurzame toekomst met water. Zo schrijft Julia Overdiep tijdens haar afstudeerstage voor Land- en Watermanagement, een plan voor klimaatadaptatie en waterbeheer voor de gemeente Aalten. “Je kunt hittestress bestrijden door vergroening en verbetering van de waterhuishouding,” vertelt Julia. “Het is mooi om te zien wat je met slimme oplossingen kunt bereiken.”

Bij de opleiding Innovatieve Plantenteelt telen studenten sla op water om efficiënt met water en voedingsstoffen om te gaan. Bij een andere opleiding, Bedrijfskunde en Agribusiness, onderzoeken studenten innovatieve strategieën om verzilting tegen te gaan. Met drones die plantstress detecteren en met sensortechnologie helpen ze boeren om hun gewassen te beschermen. Impact maken door praktijkgericht te leren, dat doen studenten niet alleen tijdens Wereldwaterdag, maar tijdens hun hele studie.

Samen sterker in water

HVHL staat aan de vooravond van Wereldwaterdag aan het roer van de transitie naar duurzaam waterbeheer. Onze projecten, van het tegengaan van verzilting tot het herstel van koraalriffen of het creëren van sterke, biodiverse dijken, illustreren de kracht van samenwerking tussen onderwijs en onderzoek. En dragen bij aan een toekomst waar water gewaardeerd, beschermd en duurzaam beheerd wordt.

Meer weten over wat HVHL doet op het gebied van water? Lees hieronder verder over lopende onderzoeken en projecten op het gebied van duurzaam waterbeheer. Benieuwd hoe jij kunt bijdragen aan deze missie? Bezoek onze open dagen of open avonden!

Lectoraat Nature Based River Management

Een jaar geleden was Jantsje van Loon-Steensma, Lector Nature Based River Management, een van de deelnemers aan de Verenigde Naties' conferentie over water in New York. Deze VN 2023 Water Conferentie werd (onder andere door Nederland en Tadzjikistan) georganiseerd ter ere van Wereldwaterdag. Een jaar later kijkt Jantsje terug op de stappen die sinds de VN 2023 Water Conferentie zijn gezet en de voortdurende relevantie van haar lectoraat in deze tijd, vooral in aanloop naar Wereldwaterdag.

Het lectoraat onderzoekt hoe Nature Based River Management en Nature-based Solutions kunnen bijdragen in de aanpak van hedendaagse wateruitdagingen. Nature-based solutions zijn belangrijk voor zowel klimaatadaptatie en -mitigatie als voor het behoud van biodiversiteit, in lijn met Wereldwaterdag die het belang van duurzaam waterbeheer benadrukt.

De projecten die onder haar begeleiding worden uitgevoerd, variëren van studies rond de waterverdeling bij het riviersplitsingspunt in de Rijn, tot het zoeken naar duurzame beheermogelijkheden van kleine rivieren (zoals de Lauwers). Door zulke projecten kunnen haar studenten praktijkervaring opdoen en bijdragen bij aan de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor waterbeheer.

Nature Based River Management biedt een vernieuwend perspectief op traditioneel watermanagement door nadruk te leggen op duurzaamheid, klimaatbestendigheid en het behoud en herstel van biodiversiteit. Ze benadrukt dat effectief waterbeheer verder gaat dan enkel het distribueren van water en het belangrijk is om waterbeheer de natuurlijke omgeving moet versterken.

Jantsje van Loon-Steensma noemt dat er tijd nodig is om substantiële veranderingen in watermanagement te realiseren: "Mijn ervaring is dat als het soms wel 10 jaar kan duren voor een nature-based innovatie wordt toegepast en nog langer voor je goede resultaten ziet. dan heb je pas iets concreets bereikt." Deze observatie leidt tot de treffende metafoor van de "mammoettanker," die zij gebruikt om de langzame koersverandering in het vakgebied te illustreren: "Het is alsof je een mammoettanker probeert te draaien; dat duurt gewoon heel lang," legt ze uit. “Maar als je eenmaal een koerswijziging hebt ingezet, gaat het wel door.”

Deze vergelijking verheldert hoe verandering binnen de sector watermanagement gestaag, maar wel degelijk plaatsvindt, waarbij een lange adem en vastberadenheid cruciaal zijn voor het bereiken van duurzame transformatie. Dit inzicht versterkt het belang van elk project, ongeacht de omvang of het stadium, als een waardevolle stap naar een ingrijpende impact op watermanagement.

Innovatieve plantenteelt tijdens wereldwaterdag

Op Wereldwaterdag is het werk van docent Barend Gehner bij de opleiding Innovatieve Plantenteelt van bijzonder belang. Gehner leidt een project dat draait om het telen van sla op water, een techniek die aansluit bij de thematiek van deze dag: het efficiënt en duurzaam omgaan met water.

Dit teeltsysteem, dat onderdeel is van Gehner's onderwijsprogramma, laat zien hoe wij omgaan met innovatie. Studenten leren over de voordelen van hydrocultuur, zoals nauwkeurige voedingsstoffentoediening en waterbesparing — een belangrijke overweging in tijden van waterschaarste. Het hergebruik van water in dit gesloten systeem sluit aan bij de noodzaak om water als een kostbare bron te behandelen.

Deze methode draagt bij aan de oplossing van het stikstofprobleem door het verbeteren van de stikstofefficiëntie en het verminderen van uitspoeling. Het koppelt de praktische kennis over plantenteelt aan milieukwesties, zoals de impact van landbouw op het ecosysteem.

Andere projecten binnen de opleiding, zoals het gebruik van biologische bestrijders en LED-verlichting, tonen aan hoe duurzaamheid en technologische vooruitgang samengaan in de moderne landbouw. Dit stimuleert studenten om kritischer na te denken over hoe we onze voedselproductie kunnen optimaliseren zonder de kostbare watervoorraad te belasten.

De toekomst van de plantenteelt niet alleen groener, maar ook waterbewuster. De sla-op-water techniek is slechts één voorbeeld van hoe onderwijs en innovatie studenten de kennis en vaardigheden geven die nodig zijn om de water- en voedseluitdagingen van de toekomst aan te pakken.

Dit project benadrukt hoe belangrijk het is om innovatieve teeltmethoden te blijven onderzoeken. Door studenten zich te laten verdiepen in deze technieken, leren studenten hoe ze meer kunnen produceren met minder. Dit betekent dat de ecologische voetafdruk van de landbouw verkleind wordt. Hun bijdrage aan een duurzamere landbouw weerspiegelt de doelstellingen van Wereldwaterdag om waterbeheer wereldwijd te verbeteren.

Verzilting

Verzilting vormt een wereldwijde uitdaging en heeft impact op de beschikbaarheid van schoon water — een thema dat centraal staat tijdens Wereldwaterdag. Ook Nederland ondervindt de gevolgen van dit probleem, zichtbaar in de afname van bodemvruchtbaarheid door de toenemende verzilting.

Onder begeleiding van Arnold Zijlstra, Docent ICT & Innovatie, hebben tweedejaarsstudenten Bedrijfskunde en Agribusiness innovatieve strategieën onderzocht om verzilting tegen te gaan voor het lectoraat Gebiedsgerichte Transities naar Kringlooplandbouw.

De studenten gingen aan de slag met technologieën als sensoren, drones en riet, om innovatieve oplossingen te ontdekken. Uit hun onderzoek sprongen twee oplossingen naar voren:

• Geavanceerde sensortechnologie, gecombineerd met kunstmatige intelligentie, biedt realtime inzicht in verziltingsniveaus, waardoor boeren proactief hun teeltstrategieën kunnen aanpassen om opbrengstverlies te minimaliseren.
• Drones uitgerust met infraroodcamera's die plantstress detecteren als gevolg van verzilting, zodat boeren sneller en nauwkeuriger kunnen handelen om hun gewassen te beschermen.

Deze projecten tonen de uitdagende en innovatieve geest van het hedendaagse onderwijs, waarbij studenten gestimuleerd worden tot creatief denken voor complexe vraagstukken. De brug tussen theorie en praktijk, die vorm krijgt in innovatie- en living labs, bereidt ze voor op de toekomst van watermanagement.

Afstudeerstage gemeente Aalten

Wereldwaterdag dient als een platform om de cruciale rol van water in Nederland te belichten. In dit verband is Julia Overdiep (student Land en Watermanagement), een afstudeerstagiaire bij de gemeente Aalten, gestart om de mogelijkheden tot vergroening van stedelijk gebied in Aalten in beeld te brengen, met een plan dat klimaatadaptatie, waterbeheer en gemeenschapsbewustzijn integreert.

Julia's werk illustreert hoe jonge professionals en studenten van vandaag positieve veranderingen kunnen bewerkstelligen in onze stedelijke omgevingen. Haar stage om o.a. hittestress te verminderen door middel van vergroening en verbeteringen in de waterhuishouding sluit naadloos aan bij Wereldwaterdag.

"Ik ga nu aan de slag, vooral met het opstellen van diverse maatregelen voor klimaatadaptatie in de gemeente Aalten," vertelt Julia. Ze benadrukt hoe belangrijk het is slimme duurzame oplossingen te gebruiken die al bestaan, en hoe je deze kunt inzetten voor de toekomst.

Julia spreekt met een visie die verder reikt: "Ik vermoed dat het het makkelijkst is om mensen mee te krijgen door hen de ruimte te geven." Julia laat daarmee zien dat ze goed begrijpt hoe belangrijk het is om inwoners te betrekken en te ondersteunen bij stedelijke vernieuwing en duurzaamheid.

Julia's stage bij de gemeente Aalten gaat verder dan alleen maar leerervaring opdoen; het laat zien hoe onderwijs en praktijk samenkomen om echte, concrete oplossingen te vinden die zowel de leefomgeving als het milieu ten goede komen.

Ze gebruikt een multidisciplinaire aanpak die cruciaal is voor de uitdagingen van vandaag, waarbij ze haar stage benut om zowel de theoretische kennis die ze heeft opgedaan als de praktische vaardigheden die ze heeft ontwikkeld, toe te passen.

"Ik hoop vooral dat ook het makkelijker wordt voor de mensen..." deelt ze met een optimisme dat kenmerkend is voor de student van nu.