Duurzaam Water in de Omgevingswet

Samen werken met het waterschap

Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL) werkt al vele jaren samen met het Waterschap Vallei en Veluwe. Door het lectoraat ‘Duurzaam water in de Omgevingswet’ van Paul van Eijk wordt deze samenwerking de komende jaren geïntensiveerd. Het bijzondere hierbij is dat lector Paul van Eijk bij Waterschap Vallei en Veluwe ook verantwoordelijk is voor het veranderprogramma Implementatie Omgevingswet. Zodoende kunnen praktijkvragen omtrent de Omgevingswet eenvoudig aan de theorie, onderzoek en het onderwijs worden verbonden. Het streven is dat binnen het lectoraat transdisciplinair wordt gewerkt. Dit houdt in dat vanuit verschillende disciplines opdrachtgevers, overheden, docenten en studenten samen onderzoek verrichten, en daar waar nodig de omgeving bij betrekken. Om het onderzoek uit te voeren zijn in Apeldoorn bij het waterschap een Xplorelab en een data gedreven gebiedsatelier beschikbaar met de benodigde digitale voorzieningen.

H2Omgevingswet?

Waarom specifieke aandacht voor water in relatie tot de Omgevingswet? De Omgevingswet (OW) is een zeer maatschappelijk relevant onderwerp. Alle overheden zijn momenteel druk aan het werk om de nieuwe OW per 1 januari 2021 ingevoerd te krijgen. Naast de integratie van vele wetten is een van de belangrijkste veranderingen dat overheden en private partners nu echt integraal moeten gaan werken aan de duurzame ontwikkeling en bescherming van de kwaliteit van de leefomgeving. Zij moeten dat verankeren in de verschillende kerninstrumenten zoals omgevingsvisies, omgevingsplannen en programma’s.

Kernwoorden daarbij zijn: complexiteit, cultuurverandering, uitnodigingsplanologie, participatie, co-creatieve planprocessen en afwegingsruimte. Het waterschap staat voor de uitdaging om in deze complexiteit het waterbelang letterlijk en figuurlijk op kaart te zetten. Het lectoraat draagt daaraan bij door vanuit een verbindend perspectief van de wateropgave via training en onderzoek een impuls te geven aan de implementatie van de Omgevingswet.

Water verbindt

De OW is te beschouwen als een ruimtelijke transitieopgave en de invoering moet per 2029 voltooid zijn. Het lectoraat verbindt deze transitieopgave aan de opgave van de watertransitie die is gericht op het brongericht, gebiedsgericht en actorgericht vasthouden en schoonhouden van water. Immers, water is een belangrijk conditionerende factor voor de kwaliteit van de leefomgeving. Het lectoraat doet onderzoek naar het verkrijgen van theoretische en praktische kennis, gereedschappen, inzichten en vaardigheden van de duurzame ontwikkeling en beheer van watersystemen in de context van de OW.  

Leren door doen

Het lectoraat werkt nauw samen met de opleidingen Land- en Watermanagement, Management van de Leefomgeving, Tuin- en Landschapsinrichting, Milieukunde maar ook met de WUR, provincies, gemeenten, waterschappen, de Stichting CAS en bureaus zoals Over Morgen. Samen doen wij bijvoorbeeld onderzoek naar de interne en externe doorwerking van de Blauwe Omgevingsvisie van het waterschap maar ook naar de wijze waarop een Omgevingsplan op Waterbasis (KCNL-project) tot stand kan komen. Daarnaast zijn studenten bezig met een impactanalyse van de Omgevingswet op de Circulaire Waterketen en met de relatie tussen Ruimtelijke Adaptatie van klimaatverandering en de Omgevingswet. Ook wordt onderzocht hoe in de regio Food Valley het Valleikanaal kan worden ingericht als klimaatkanaal in de geest van de Omgevingswet. Samen met het waterschap organiseren wij Omgevingswetcafe’s en werken we met virtual reality en serious gaming in de ‘Ja, Mits Capsule’.

Nieuwsgierig? Meedoen?

HVHL
Lector Dr. Paul J. van Eijk, [email protected] of [email protected]
Ir. Peter Groenhuijzen, [email protected]
Dr. Ir. Jan Fliervoet, [email protected]

REFERENTIES
 

Duijn, M., C. Van Leeuwen (2017). Samenwerken aan integrale omgevingsvisies met water. Eerste praktijkervaringen met pilots omgevingsvisies van gemeenten en waterschappen. Erasmus Universiteit/GovernEur, Rotterdam.

Eijk, Paul J. van, Andrea Swenne (2019). De Blauwe Omgevingsvisie. Een visiekaart als visitekaartje van de waterschappen? Landwerk nr. 2.

Eijk, Paul J van, (2014). (A)quadruple helix. Over de duurzame ontwikkeling van watersystemen. HVHL, Velp/Leeuwarden.

Eijk, Paul J van, redactie (2018). Programmaplan Implementatie Omgevingswet (2017-2021). Waterschap Vallei & Veluwe, Apeldoorn.

Groenhuijzen, P., P. van Eijk (2019). Van BOVI naar GOVI. Een eerste verkenning van de externe doorwering van een blauwe omgevingsvisie. VHL/Velp, Vallei & Veluwe/Apeldoorn.

Havekes, H.J.M., P.J. de Putter, W.J. Wensink, eindredactie (2018). Wegwijzer van Waterwet naar Omgevingswet. Wolters Kluwer, Nederland.

www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl
www.kenniscentrumomgevingswet.nl
www.BOVI2050.nl
www.youtube.com/playlist?list=PLiC9WKqOEmqysgezWSbYcs7OvUhR0_gN8