Unieke planktonexcursie naar Frankrijk geslaagd avontuur

“Als je iemand een boot wilt leren bouwen, leer hem dan niet bouwen, geef hem geen gereedschappen en maak geen werkverdeling, maar leer ‘m verlangen naar de eindeloze zee.” Woorden met deze strekking schijnen ooit gezegd te zijn door een Franse schrijver. Ze waren zeer toepasselijk op de planktonexcursie naar Bretagne van 20 - 26 mei 2018. Veertien studenten van vijf verschillende studierichtingen en twee docenten hebben tijdens deze excursie allerlei facetten van de zee onderzocht, met als doel meer inzicht te krijgen op het leven in de zee en het leven met de zee.

Op 8 juni 2018, de internationale Dag van de Oceaan, doen de excursiegangers verslag van de planktonexcursie in de grote kantine van locatie Leeuwarden. In een pop-puprestaurant zullen bezoekers hapjes en drankjes met algen/plankton kunnen proeven en kunnen ze in gesprek met de excursiegangers. Doorlopend zullen foto’s en korte video’s te zien zijn op een scherm. Alle geïnteresseerden zijn welkom.

Erasmus+

De planktonexcursie naar Frankrijk werd voor meer dan 80% gesubsidieerd door de Europese Unie. Het project waar de excursie onderdeel van is, heet: Feeding the world in 2050: aquatic resources. In dit project werkt Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL) onder andere samen met scholen in Frankrijk en Ierland. De doelstellingen van dit project zijn:

• meer bewustzijn creëren voor de rol van plankton in de voedselketen,
• mogelijkheden onderzoeken van plankton/algen als voedsel voor mensen,
• begrip kweken tussen verschillende culturen.

De planktonexcursie naar Bretagne was een eenmalige excursie. In 2019 zal een soortgelijke excursie naar Ierland plaatsvinden.

Binnen HVHL is het project opgepakt als een van de activiteiten die de school organiseert in het kader van Leeuwarden-Friesland, culturele hoofdstad van Europa 2018.

Deelnemende studenten

Elke studierichting van HVHL heeft een link met de zee/plankton en van daaruit zijn voor alle studenten projecten met plankton/algen te bedenken. De planktonexcursie diende vooral als inspiratie voor deze projecten. Door naar de samenhang te kijken van plankton, voedsel en de zee kunnen duurzame manieren van voedselvoorziening voor de toekomst worden ontdekt.
Studenten die mee wilden op excursie naar Bretagne konden zich in maart aanmelden. Uit de aanmeldingen zijn de volgende studenten geselecteerd. Voor 150 euro konden zij een hele week mee:

Kust- en Zeemanagement: Els Hesse, Esther van de Pas, Ina Csenteri, Jan Nolles, Mika de Breuyn, Raunieck Hendriks, Sybren Hotsma en Ward Bulk
Diermanagement: Zoi Gutschke en Elena Weber
Tuinbouw en Akkerbouw: Willem Wijman
Milieukunde: Laura Meijer
Environmental engineering (externe minorstudent): Mandy Han
International Business: Michaela van der Goot

Deze studenten zijn afkomstig uit vier verschillende studiejaren. Ze vormden een geïnteresseerde en hechte groep. Zij werden begeleid door Jan Hessels Miedema en Korrie Hoekstra, beiden docenten bij de opleiding Milieukunde.

Programma

Op het programma stonden bezoeken aan

• twee onderzoeksinstituten (Het Marinarium en Observatoir du plankton)
• twee citadels (Brest en Port-Louis)
• drie steden/stadjes (Concarneau, Quimper en Brest)
• de school in Quimper waarvan de leerlingen in April 2018 Leeuwarden hebben bezocht
• Océanopolis, een ontdekkingspark met oceanen als thema.
• twee musea (Visserijmuseum en Museum van de Indische Compagnie)
• een strand met mooie golven voor een middag surfles

Op deze manier kwamen allerlei aspecten van de zee/oceaan aan bod: geschiedenis, economie (visserij), cultuur, recreatie en marine biologie.

De ‘eindeloze zee’ in de vorm van de Atlantische Oceaan was de hele week op de voor- en de achtergrond aanwezig. De jeugdherberg van Concarneau waarin werd overnacht, lag vijf meter van de oceaan af. Na het avondeten was het heerlijk toeven op de grote stenen die nog warm waren van de zon. Tot de zonsondergang en nog lang daarna.

Verworven inzichten

Naast het gevoel dat de zee zo belangrijk en prachtig is, kregen de excursiegangers onder andere de volgende kennis:

• Slechts 5 % van de plankton is in kaart gebracht.
• Fythoplankton produceert voor meer dan 50% van de zuurstof op aarde, en dat is meer dan alle bossen en regenwouden samen.
• Algen zijn geen planten en ook geen dieren.
• Microplastics zijn een zeer grote bedreiging van alle leven, in de zee en daardoor ook voor alles buiten de zee.
• Bretagne ligt ver voor op Nederland wat betreft producten met plankton/algen. In Bretonse winkels liggen veel voedingsmiddelen, cosmetica, gezondheidsproducten en schoonmaakmiddelen waarin plankton/algen zijn verwerkt.

De zee is alles

Tot slot een citaat van een andere Franse schrijver, Jules Verne: “ La mer est tout …” Vrij vertaald: “De zee is alles. Ze beslaat 70% van de aarde. Haar adem is puur en gezond. Ze is een immense woestijn waarin je je nooit alleen voelt, omdat je weet dat aan al haar kusten het leven bruist.”