Nieuw innovatiecentrum voedingsmiddelentechnologie in Leeuwarden

De provinsje Fryslân, het bedrijfsleven en het onderwijs investeren samen €5 miljoen in een innovatiecentrum voor voedseltechnologie: het Food Application Center for Technology (FACT) bij Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL) en MBO Life Sciences in Leeuwarden. Voedselbedrijven in Noord Nederland kunnen hier onderzoek doen, experimenteren en innoveren en werken daarbij samen met het onderwijs. Zo blijft de voedingsmiddelenindustrie verzekerd van specialisten die wereldwijd vooroplopen binnen het vakgebied.

De ontwikkelingen in de food en dairy industrie volgen elkaar razendsnel op: de noodzaak tot duurzame productie vanwege de groei van de wereldbevolking, veranderende consumentenwensen, productontwikkeling met nieuwe ingrediënten, gebruik van bijstromen, noem maar op. De voedingsmiddelenindustrie wordt enerzijds gedwongen efficiënt te werken maar anderzijds geven deze ontwikkeling kansen voor kostenbesparing en vergroten marktaandeel. Hiervoor zijn onderzoeksfaciliteiten nodig die relevant zijn voor de praktijk. Van het onderwijs wordt verwacht dat ze hiervoor goed opgeleid personeel leveren. Personeel dat op de hoogte is van wat er speelt, dat weet welke mogelijkheden er zijn binnen de voedingsmiddelentechnologie en dat in staat is de industrie verder te ontwikkelen.

Voor de initiatiefnemers van het FACT - HVHL, MBO Life Sciences (een samenwerkingsverband van Friesland College en Nordwin College), de provinsje Fryslân en bedrijven uit de voedingsmiddelenindustrie  - zijn de continue ontwikkelingen en behoefte aan goed opgeleid personeel een belangrijke drijfveer. Zij willen duurzame en gezonde product- en procesinnovatie ondersteunen op pilotschaal, de werkgelegenheid stimuleren en goed gekwalificeerd personeel opleiden. Samen delen ze hun kennis, schaffen ze apparatuur aan en bouwen ze aan een netwerk van nieuwe klanten. VMEngineering is een bedrijf dat o.a. zuivelbedrijven helpt in de procestechnologie en is één van de deelnemers. Bob van Meerendonk: “We hebben in 2016 een kantoor in Sneek geopend omdat onze klanten in de zuivel vooral in het noorden zitten. Het FACT zal ons helpen om aan goed opgeleid personeel te komen en we kunnen nieuwe processen op een relevante pilotschaal testen”. Het FACT moet - als onderdeel van Dairy Valley - hét innovatiecentrum voor voedingsmiddelentechnologie worden en valt bij de provinsje binnen het stimuleringskader Wurkje mei Fryslân. Het FACT krijgt in eerste instantie provinciale steun voor vier jaar . In die periode moet het FACT volledig zijn ingericht, apparatuur moet draaien en bedrijfsleven moet de weg naar het FACT hebben gevonden voor onderzoek en cursussen en moet een ontmoetingsplaats zijn van bedrijven en opleiding. Daarna moet de exploitatie voldoende zijn om op eigen benen te staan.

Het FACT wordt gehuisvest in een te verbouwen proceshal bij HVHL. Bedrijfsleven, onderwijs en overheid leveren ieder een financiële en inhoudelijke bijdrage aan de fysieke opbouw, indeling en inrichting. De proceshal wordt onderverdeeld in een gedeelte voor droge processing (voor onder andere de brood- en vleesindustrie) en een gedeelte voor natte processing (voor vloeibare producten). Eerst worden faciliteiten voor het natte gedeelte aangeschaft, zoals apparatuur voor het maken van sauzen en emulsies en het scheiden en afvullen van producten. In een later stadium volgen de faciliteiten voor het droge gedeelte.

Door te kiezen voor de allernieuwste apparatuur, kunnen bedrijven tijdens experimentele verwerkingsprocessen van voedingsmiddelen een schat aan data verzamelen. Ze optimaliseren hun productielijnen, testen nieuwe procestechnologieën en onderzoeken hoe ze (slimmer) gebruik kunnen maken van grondstoffen en restmaterialen, terwijl de kosten worden gedeeld en risico’s relatief laag blijven. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan automatisering en robotisering van (zuivel)procestechnologie. De bedrijven worden hierbij bijgestaan door lectoren en - waar mogelijk - studenten van alle opleidingsniveaus. De studenten krijgen zo een waardevolle kans om deel te nemen aan relevant praktijkonderzoek, innovatie, proces- en productoptimalisatie. Ze worden geïnspireerd om zelf innovaties te bedenken en doen fact based onderzoek naar voedsel-trends (of -hypes). Op deze manier kunnen veranderingen in de keten van ‘stable tot table’ sneller worden gerealiseerd: de invloed van bijv. voer, boeren-bedrijfsmanagement, processing in de fabriek, op productkwaliteit en consumenten-perceptie kunnen snel op pilotschaal worden onderzocht en geoptimaliseerd. Het FACT biedt ook aanvullende cursussen met betrekking tot proces- en productontwikkeling op mbo- en hbo-niveau. Een leven lang leren is waar het FACT voor staat.

Omdat industrie en onderwijs bij het FACT nauw met elkaar samenwerken, stromen studenten na hun opleiding het bedrijfsleven in met de kennis waaraan op dat moment behoefte is. Op internationaal niveau kunnen studenten die bij het FACT zijn opgeleid, overal ter wereld worden ingezet vanwege hun hoge en specifieke kennisniveau. Nationaal gezien wordt de status op peil gehouden die ons land heeft in de voedingsmiddelenindustrie. In regionaal opzicht wordt de grote werkgelegenheid en het hoge kennisniveau binnen de voedingsmiddelenindustrie behouden. Geheel passend binnen het innovatiebeleid van de provinsje Fryslân.